Wat is Gotiek: Kunst & Architectuur

Na de Romaanse periode begint de periode van de gotiek. Deze stijl komt voor in verschillende delen van Europa, maar lang niet overal. De naam gotiek komt van een kunstenaar, die de nieuwe stijl maar niks vond. Die moest wel bedacht zijn door de Goten, de Noord-Europeanen die in de 5^e eeuw Rome plunderden. Het begrip "gotiek" is dus min of meer een scheldwoord. De belangrijkste kenmerken van de gotiek architectuur zijn de hoogte van de bouwwerken, de spitsbogen en het binnenbrengen van licht. Kerken en andere gebouwen krijgen spitsbogen en hoge ramen van glas. Ook het roosvenster vindt zijn oorsprong in deze periode. Om de hoge gebouwen extra steun te geven, werden er steunberen en luchtbogen gebruikt.

Drie perioden

Je kunt de gotiek opdelen in drie verschillende perioden: de vroeggotiek, de hooggotiek en de laatgotiek. Het bouwen van een kathedraal of belfort kon erg lang duren. Vandaar dat sommige gebouwen kenmerken uit verschillende periodes hebben. De belangrijkste gotische gebouwen in Nederland zijn de Domkerk in Utrecht en het Bergportaal van de Sint-Servaaskerk in Maastricht. Tijdens de gotiek worden de kerken en kathedralen steeds verticaler en zie je rijke ornamenten en gebrandschilderde ramen. Gotische kathedralen wilden een stukje van de hemel laten zien. Door een financiële bijdrage te leveren aan de bouw, dachten mensen een plek in de hemel te kunnen verdienen.

Meer expressie

De gotische beeldhouwkunst werd expressiever en realistischer. Eerst waren de beelden vooral nog onderdeel van een gebouw of zuil, maar later kwamen er ook vrijstaande sculpturen. Hierbij kun je denken aan gebedsbeelden van Maria met Jezus, die vooral een bepaald gevoel wilden oproepen. Naast beelden met een geestelijk aspect werden er ook bustes gemaakt om de huizen van de rijken te verfraaien. Ook in de schilderkunst komt meer expressie en emotie. De lichaamsvormen worden realistischer evenals de plooien van kleding. De schilderkunst was nog wel erg godsdienstig gericht. Er werden veel miniaturen geschilderd. Omdat de burgers welvarender werden, ontstond de vraag naar portretten en steeds vaker gaven kunstenaars hun naam aan een schilderij mee. 

Neogotiek

In de 19^e eeuw ontstaat de neogotiek. In een tijd die bepaald werd door strakke vormen en rationele karakter, greep de bouwkunst terug op de rijke gotische kenmerken. De middeleeuwen kregen in die tijd een romantisch beeld, vandaar de nieuwe aandacht voor de gotische stijl. Vandaar dat je gebouwen uit een latere periode kunt vinden die typisch gotische kenmerken dragen als spitsbogen, glas in loodramen en roosvensters. De stijl verspreidde zich vanuit Engeland naar het Europese vasteland en hield stand tot het einde van de 19^e eeuw.